ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΠΡΟΛΟΓΟ                              

Υπάρχει τέχνη και λογοτεχνία μαζικής ύπνωσης, παράλληλα με την τέχνη της διαφήμισης και της παντός είδους προπαγάνδας, όπως επίσης υπάρχει τέχνη και λογοτεχνία στιγμών ψυχικής έγερσης.
Πολλά σημεία σε γραφτά του Παπαδιαμάντη ανήκουν σε αυτή τη λογοτεχνία στιγμών ψυχικής οράσεως και λυρικής αλήθειας, πέρα από επικαιρότητα κι εποχή.

Μικροί λαοί μακραίωνης πνευματικής κληρονομιάς, όπως ο νεοελληνικός, δεν έχουν άλλον τρόπο πραγματικής άμυνας, εκτός από τις σωστές διαπιστώσεις και την αληθινή ηθική, ψυχική και πνευματική καλλιέργεια, ιδίως σ΄ αυτή την εποχή της ψευτοκουλτουρικής γοητείας και της επιστημοποιημένης επιθετικότητας, διεθνώς.

Στιγμές ειλικρίνειας, τόλμης και ψυχικής οράσεως γι΄ αυτογνωσία επισημαίνονται σε αυτό το βιβλίο, από το βίο και τα γραφτά του Παπαδιαμάντη.

Μέσα σε κάθε μικρή ομάδα και άνθρωπο υπάρχει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Γι αυτό και στους ήρωες των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη, όπως και στους σημερινούς κατοίκους του όμορφου νησιού μαζί με τον διεθνή τουρισμό του, υπάρχει σε μικρή κλίμακα το ίδιο υπόβαθρο.
Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου ερευνά ψυχολογικές και κοινωνικές καταστάσεις οικουμενικές, όπως κι επιτόπιες. Ο ρεαλισμός του, αδέσμευτος και απεριόριστος, δεν σημαίνει έλλειψη σεβασμού, προς ομάδες και πρόσωπα.

Μερικά αποσπάσματα από γραφτά του Παπαδιαμάντη, που αναφέρονται στο βιβλίο αυτό, δεν έχουν τη σειρά που έχουν σε διηγήματά του, επειδή έχουν υπαχθεί σε δομή έρευνας και συντομίας. Γι΄ αυτό, παραλείπονται και γραμμές ενδιάμεσες.

ʼλλωστε, δεν γίνεται εποπτεία ολόκληρου του έργου και του βίου του Παπαδιαμάντη, ούτε οριστική τοποθέτηση, ούτε φιλολογική εκτίμηση και βεβαίως ούτε κριτική, άλλα συμμετοχή, καθώς ο μελετητής ξαναζωντανεύει νεκρά σύμβολα, ως ίχνη παρελθούσας ευαισθησίας και ζωντάνιας του «άλλου» της ίδιας ανθρωπότητας, δίχως συγκριτισμό.

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΠΛΗΘΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΩΝ

Ώρα εσπερινή καλοκαιριάτικη, ανάμεσα σε πλήθος τουριστών, σε αυτό το νησί ή όπου αλλού κυκλοφορούν φορητές ανθρώπινες ερημιές, το Τείχος που χωρίζει την ανθρωπότητα αποτελεί το άλλο γεγονός, καθώς ταλαντεύεσαι οριοβατώντας σε Μεταίχμιο.
Λίγο να γύρεις δώθε από Αυτό, τα πάντα μετατρέπονται σε όνειρο θαμπό, μυστηριώδους εξισορροπούσας άμφιταλάντευσης.
Όταν η κλίση γίνει πιο πολύ δώθε από το Τείχος, τα πέρα από Αυτό φαίνονται σαν να ήταν η περιοχή της τρέλας.
Εντούτοις, έξω από το φραγμό που χωρίζει την ανθρωπότητα, από σκοπιά του Μεταιχμίου, το ερημικό και ανεπίγνωστα πονεμένο, ανθρώπινο πλήθος, είναι αυτή η ίδια η λογικοποιημένη τρέλα, από βαθιά λεηλασία, ετεροκινησίας και αλλοπροσδιορισμού ψυχών ανά τους αιώνες, όπως κι αυτή τη στιγμή εσπέρας καλοκαιριάτικης, στο όμορφο νησί της Σκιάθου.

Όταν δεν έχουμε πλησιάσει ούτε για λίγο στη ζωή μας προς τέτοιο Μεταίχμιο, ικανοποιημένοι εντός των Τειχών, αποκλείεται συνεννόηση και συνεργασία, σε σχέση με επείγοντα ζητήματα ζωτικά, οριακής ταλαντεύσεως, όπου καταργούνται τα φράγματα λέξεων, συμβόλων, κατευθύνσεων και νοημάτων.

Το Τείχος κατασκευασμένο από ζωή χωρίς εγρήγορση κι ευαισθησία, αποτελεί ψυχολογική, υλοποιούμενη πραγματικότητα.
Υπάρχει παντού, όπου οι άνθρωποι έχουν ψυχοκοινωνικά δεσμευμένη τη ζωτική τους ενέργεια, και ναρκωμένα, ή απωλεσμένα ουσιώδη στοιχεία του ανθρώπινου όντος.
Πιστεύουμε ότι είναι ανωτερότητα, εξασφάλιση και πρόοδος, τα όσα ριζικότερα μας υποσκάπτουν, αφήνοντας τον εαυτό μας να παρασύρεται, από την λογική και τη δραστηριότητα του μηδενισμού.